Οι Αρχάγγελοι του Δρυμώνα!

Της Πηνελόπης Κοψιδά

Εποχή του μεσοπολέμου στο Δρυμώνα. Το χωριό βρίσκεται σε πληθυσμιακή ακμή, αλλά και σε ακραία φτώχεια. Σκληρή δουλειά, ανέχεια, αδιάκοπη προσπάθεια για την επιβίωση. Οι νέοι του χωριού, δουλεύουν στα χωράφια, δίπλα στους γονείς τους, ενώ ταυτόχρονα προσπαθούν να μάθουν γραφή κι ανάγνωση, φοιτώντας στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού Σχολείου. Το κέφι όμως δεν λείπει από την δύσκολη παιδική και εφηβική ζωή τους. Ένα με τη φύση, σκαρώνουν αυτοσχέδια παιχνίδια, αγώνες, ιστορίες και φάρσες, που κάποιες έχουν αφήσει εποχή!

Δυο φίλοι αχώριστοι, ιδιαίτερες φυσιογνωμίες της εποχής εκείνης, έχουν μείνει στη μνήμη των Δρυμωνιωτών για τις αναπάντεχα κωμικές τους επινοήσεις, αλλά και την ιδιαίτερη προσωπικότητά τους. Εργατικοί, νοικοκύρηδες, ικανοί και άξιοι σε πάσης φύσεως χειρονακτική εργασία, ήταν ταυτόχρονα ευφυείς, πνευματικοί άνθρωποι και τεχνίτες του λόγου. Πολλές φορές τους είχαν ακούσει να συνομιλούν έμμετρα με αυτοσχέδιους στίχους της στιγμής. Το ίδιο όνομα και επώνυμο που έτυχε και είχαν, κατείχε κι αυτό μια θέση στα χωρατά και τα λογοπαίγνιά τους.

Μεταφερόμαστε λοιπόν χρονικά σε κάποια άνοιξη, αρκετά χρόνια πριν από το Β΄ παγκόσμιο πόλεμο, σε μια εποχή που εμείς οι απόγονοί τους την ονομάζουμε «εποχή των Ζώηδων». Οι δύο Ζώηδες, έφηβοι, ανάμεσα στους συνομηλίκους τους, πιεσμένοι από την ανέχεια και την πείνα, ορέγονται τους πρασινωπούς ακόμα καρπούς των δέντρων της εξοχής του Δρυμώνα. Καρποί, όμως, που ήταν πολύτιμοι και για τους ιδιοκτήτες τους, αφού από αυτούς περίμεναν να θρέψουν τα παιδιά τους. Ωστόσο, οι κρυφές επιδρομές, κυρίως κατά τις νυχτερινές ώρες, δεν έλλειπαν. Κεράσια, δαμάσκηνα, βρακατσάνοι, κυδώνια, σταφύλια, όλα γίνονταν στόχος της λαχτάρας μικρών αλλά και μεγάλων.

Αρχές της άνοιξης άρχισαν να δένουν οι καρποί της βιαστικής νυφούλας του χειμώνα, της αμυγδαλιάς. Εκεί γίνονταν πραγματική μάχη, ποιος θα προλάβει να μαζέψει τα περισσότερα αγίνωτα ακόμα αμύγδαλα, τα τσίγαλα. Εκείνη την άνοιξη, ο ιδιοκτήτης κάποιας πολυφορτωμένης αμυγδαλιάς, επειδή την προηγούμενη χρονιά, καθώς φαίνεται, έπεσε θύμα ολοσχερούς κλοπής των αγίνωτων καρπών της, αποφάσισε τα βράδια να κοιμάται από κάτω, στη ρίζα της. Αυτό ήταν ένα πολύ δύσκολο εμπόδιο για τους νεαρούς Ζώηδες και τους έριξε σε βαθιά σκέψη. Όμως, όπως ήταν επόμενο, δεν άργησαν να βρουν τη λύση.

Σύμφωνα με το σχέδιο που κατέστρωσαν, όταν άρχισε να βραδιάζει, ο ένας από τους δυο ανέβηκε στην αμυγδαλιά πριν έρθει ο ιδιοκτήτης για να κοιμηθεί από κάτω. Μαζί του κρατούσε ένα τενεκέ, μια λάτα, με ζεστή στάχτη και κάρβουνα. Αφού ήρθε ο ιδιοκτήτης και ξάπλωσε κάτω από το δέντρο, ο ένας από τους δυο φωνάζει με επιβλητική, βαθειά φωνή:

– Μιχαήλ! Μιχαήλ!
– Τι γυρεύεις Γαβριήλ! (απαντάει αυτός που ήταν πάνω στο δέντρο)
– Ρίξε πυρ και φωτιά και κατάκαυσον αυτόν!

Και τότε αδειάζει πάνω στον άτυχο νοικοκύρη τη ζεστή χόβολη. Ο ιδιοκτήτης φεύγει ζεματισμένος και τρομοκρατημένος μέσα στη νύχτα, κι ούτε ξαναγύρισε να φυλάξει τα αμύγδαλά του, τα οποία φυσικά τα μάζεψαν με την ησυχία τους και τα έφαγαν οι Ζώηδες!

Οι επίκληση των Αρχαγγέλων δεν ήταν τυχαία, ήταν κι αυτή μέρος της ευρηματικότητας των δύο εκείνων νέων. Όσοι γνωρίζουν τον Δρυμώνα, πιθανόν θα ξέρουν ότι η εκκλησία που φιλοξενεί το κοιμητήριο του χωριού, είναι αφιερωμένη στον Αρχάγγελο Μιχαήλ. Οπότε, όταν ακούς μέσα στη νύχτα τη φωνή του Ταξιάρχη, δεν μπορεί παρά να νιώσεις τρόμο. Ειδικά σε μια εποχή που το υπερφυσικό κατείχε πολύ μεγαλύτερη θέση από ότι σήμερα, στο μυαλό των απλοϊκών εκείνων ανθρώπων.

Η ιστορία αυτή υπήρχε μέσα μου, ως ανάμνηση των πρώιμων παιδικών μου χρόνων. Την είχα σχεδόν ξεχάσει μέχρι που την είδα σήμερα αναρτημένη σε κάποια σελίδα, περίπου έτσι όπως τη θυμόμουν με κάποιες αλλαγές. Και τότε ανασύρθηκε από τη μνήμη μου, αυθεντική, όπως μου την έλεγε κι εμένα ο ένας από τους δυο εκείνους εκπληκτικούς πρωταγωνιστές, βιοπαλαιστές και ήρωες μιας άλλης εποχής, ο παππούς μου!

Την μεταφέρω λοιπόν κι εγώ εις μνήμην της ξεχωριστής φιλίας και αγάπης των δύο εκείνων χαρισματικών ανθρώπων, που δεν άφησαν ποτέ τις αντίξοες καταστάσεις της ζωής να μπουν ανάμεσά τους.

Ζώης Φ. Φίλιππας (1911-1998)
Ζώης Σ. Φίλιππας (1917-1999)

Εικονίζονται από από αριστερά: Ζώης Φ. Φίλιππας (1911-1998), Σπυρογιάννης Κ. Φίλιππας (1933-1987), Ζώης Σ. Φίλιππας (1917-1999)


Πηγή