Της Γεωργίας Αυγερινού*
Η 15η Φεβρουαρίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα για τον Καρκίνο Παιδικής Ηλικίας (ICCD), όπως έχει καθιερωθεί από τo Childhood Cancer International (CCI) ήδη από το 2002.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρία (ACS), ο καρκίνος της παιδικής ηλικίας αποτελεί λιγότερο από το 1% του συνόλου των κακοηθειών και είναι η δεύτερη αιτία θανάτου σε παιδιά ηλικίας 1 έως 14 ετών, μετά τα ατυχήματα.
Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι κάθε έτος διαγιγνώσκονται περίπου 300 νέες περιπτώσεις παιδιατρικών ασθενών με κακοήθεια. Οι μορφές καρκίνου της παιδικής ηλικίας διαφέρουν από εκείνες των ενηλίκων τόσο ως προς τον τρόπο προβολής όσο και ως προς την ανταπόκριση στη θεραπεία. Η συχνότητα εμφάνισης του κάθε τύπου καρκίνου διαφοροποιείται ανάλογα με την ηλικία του παιδιού. Συχνότερος τύπος καρκίνου στα παιδιά είναι η Λευχαιμία (Οξεία Λεμφοβλαστική – Οξεία Μυελογενής) με προεξάρχουσα την Οξεία Λεμφοβλαστική Λευχαιμία και ακολουθούν οι όγκοι του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος, τα Λεμφώματα (Ηodgkin και μη Ηodgkin), οι όγκοι νεφρών και επινεφριδίων, οι όγκοι μαλακών μορίων και οστών και άλλοι σπανιότεροι όγκοι.
4 στα 5 παιδιά επιβιώνουν
Δεν ξέρουμε τι φταίει. Δεν ξέρουμε τι το προκαλεί. Αυτό που έχει σημασία είναι η έγκαιρη διάγνωση. Πρέπει ο παιδίατρος να είναι ενημερωμένος, χωρίς όμως να φτάνει στα άκρα.
Η ιατρική στον τομέα αυτό έχει καταφέρει να κάνει άλματα, καθώς4 στα 5 παιδιά γίνονται καλά με την ανακάλυψη νέων φαρμάκων, την εφαρμογή νέων θεραπευτικών μεθόδων και την συμμετοχή πολλών ιατρικών και μη ειδικοτήτων στην αντιμετώπιση της νόσου.
Τα παιδιά που πάσχουν από καρκίνο πρέπει να παραπέμπονται σε εξειδικευμένα και κατάλληλα στελεχωμένα παιδιατρικά ογκολογικά τμήματα τόσο στην Αθήνα, στην Ογκολογική Μονάδα Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη –ΕΛΠΙΔΑ, όσο στη Θεσσαλονίκη και την Κρήτη, όπου υπάρχει η εμπειρία, η γνώση και η υποδομή για την αντιμετώπιση της νόσου. Στο Νοσοκομείο Παίδων Η Αγία Σοφία λειτουργεί η μοναδική Παιδιατρική Μονάδα Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών και στο Νοσοκομείο Αγλαΐα Κυριακού το μοναδικό Δημόσιο Τμήμα Ακτινοθεραπείας για παιδιά. Στα ογκολογικά κέντρα της Ελλάδας επιτυγχάνονται αποτελέσματα εφάμιλλα των μεγάλων κέντρων του εξωτερικού. Ωστόσο, αν μία θεραπεία δεν είναι διαθέσιμη στην Ελλάδα και υπάρχει σημαντική πιθανότητα να ωφεληθεί ο ασθενής, υπάρχει η δυνατότητα μετάβασής του στο εξωτερικό σε εξειδικευμένο κέντρο με την κάλυψη από το ασφαλιστικό ταμείο, μετά από σχετική έγκριση από την Ανώτατη Υγειονομική Επιτροπή. Με τις κατάλληλες εγκρίσεις από ΕΟΦ και ΕΟΠΥΥ είμαστε σε θέση να εξασφαλίζουμε πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες στην Ελλάδα.
Η Ελλάδα μέσω της Ελληνικής Εταιρείας Παιδιατρικής Αιματολογίας Ογκολογίας συμμετέχει στις σημαντικές επιστημονικές εξελίξεις που αφορούν στην εφαρμογή νέων Πρωτοκόλλων. Πολύτιμη βοήθεια στα παιδιά, στους γονείς αλλά και στο δύσκολο έργο γιατρών και νοσηλευτών προσφέρουν οι σύλλογοι ΦΛΟΓΑ, ΠΙΣΤΗ ΕΛΠΙΔΑ, με ξενώνες και κάθε δυνατή υποστήριξη.
Η πολιτεία οφείλει να αντιμετωπίσει άμεσα τα χρόνια προβλήματα στον τομέα των υποδομών. Να καλύψει τα κενά στην στελέχωση των ογκολογικών μονάδων σε όλους τους τομείς, να διευκολύνει την οργάνωση των κέντρων αναφοράς, καθώς και την καθιέρωση της εξειδίκευσης στην παιδιατρική Αιματολογία-Ογκολογία.
Από παιδιά… δυνατοί ενήλικες
Τα παιδιά αποτελούν τη χαρακτηριστική ομάδα υψηλού κινδύνου για την οποία αξίζει και επιβάλλεται να εφαρμοσθεί κάθε σύγχρονη, αποτελεσματική και ασφαλής μορφή θεραπείας, ανεξαρτήτως οικονομικού κόστους.
Τα παιδιά που νοσούν αντιμετωπίζουν με περίσσεια θάρρους την ασθένεια τους και ωριμάζουν συναισθηματικά με ταχύτατο ρυθμό, χάνοντας μεγάλο κομμάτι της παιδικότητάς τους, προκειμένου να ανταπεξέλθουν στην απαιτητική- για το σώμα και την ψυχή τους- καθημερινότητα και οι ημέρες τους αποκτούν νόημα και αξία.
Στο πρόσωπο όμως αυτών των παιδιών θα πρέπει κανείς να βλέπει τη δύναμη και τον αγώνα που δίνουν για τη ζωή. Είναι ένα παράδειγμα θάρρους για όλους μας.
Για ένα παιδί η 5ετής επιβίωση δεν είναι ποτέ αρκετή. Η μεγαλύτερη πρόκληση στη θεραπεία ενός παιδιού με καρκίνο είναι να πετύχεις τη μέγιστη πιθανότητα ίασης με την ελάχιστη δυνατή νοσηρότητα. Η ισορροπία ανάμεσα στο προσδοκώμενο όφελος και την αναμενόμενη τοξικότητα είναι ένας καθημερινός προβληματισμός στους ογκολογικούς ασθενείς. Εξάλλου κατά τον Παράκελσο «Όλες οι ουσίες είναι δηλητήρια, δεν υπάρχει καμία που να μην είναι δηλητήριο. Η κατάλληλη δόση είναι εκείνη που κάνει το δηλητήριο φάρμακο».
Με μοναδικό μας στόχο την ποιότητα ζωής και το μέλλον των παιδιών µε καρκίνο, επιλέγουμε μια επιστημονικά τεκμηριωμένη αγωγή, που οδηγεί σε ίαση, με τις λιγότερο δυνατές απώτερες συνέπειες. Η ουσιαστική µας παρέµβαση κατά τη διάρκεια της θεραπείας, η κάλυψη όλων των αναγκών του παιδιού και όχι µόνο των ιατρικών, η επιμονή στην κανονικότητα, είναι επιμονή στη ζωή για το παιδί που νοσεί, για τα αδέρφια του αλλά και για τους ίδιους τους γονείς. Άλλωστε, κατά τη διάρκεια της ασθένειας οφείλουμε στον εαυτό μας, περισσότερο από κάθε άλλη περίσταση, να μαχόμαστε υπερβαίνοντας το τραύμα. Η διασφάλιση της κανονικότητας για τα παιδιά που νοσούν θα συμβάλλει στην κοινωνική επανένταξη των μικρών ασθενών μας, µε απαιτήσεις και επιδιώξεις ανάλογες των συνοµηλίκων του.
_______________________________________________________________________
*Η Γεωργία Αυγερινού είναι Αιματολόγος με μεταπτυχιακή εκπαίδευση στην Παιδιατρική Αιματολογία-Ογκολογία. Είναι μέλος της Γραμματείας Επιστημονικών Φορέων Νέας Δημοκρατίας