Το μοντέλο κατασκευής έργων υποδομής κυριάρχησε στο Olympia Forum που πραγματοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις της Διεθνούς Ολυμπιακής Ακαδημίας (ΔΟΑ) στην Αρχαία Ολυμπία από τις 15 ως τις 17 Φεβρουαρίου.
Με… φόντο τις εξελίξεις στο Πάτρα- Πύργος, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας για τις υποδομές επισημάνθηκε ότι ο παραδοσιακός τρόπος εκτέλεσης έργων ως δημόσιων παρουσιάζεται ως φιλολαϊκός, αλλά τα οικονομικά δεδομένα ανατρέπουν αυτήν την αντίληψη.
Ο συγκοινωνιολόγος Νίκος Σταθόπουλος, Διευθυντής στο Εθνικό Κέντρο Ερευνών στη Γαλλία (CNRS) και πρώην γ.γ. Μεταφορών, τόνισε ότι οι εξαγγελίες περί οδικών και σιδηροδρομικών έργων, εργοστασίων απορριμμάτων, κλπ συνεπάγονται περίπου 23 δισ. ευρώ μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια, χωρίς να συνυπολογιστεί το κόστος συντήρησης για τα βασικά δίκτυα υποδομών.
«Βασική αρχή σχεδιασμού των υποδομών πρέπει να είναι ο ρεαλισμός. Για να συμπληρωθεί στο σύνολό του το οδικό δίκτυο της χώρας, θέλουμε 7-8 δισ. ευρώ, εκ των οποίων ένα δισ. ευρώ για την Πελοπόννησο. Τα σιδηροδρομικά έργα στη χώρα, πλην μετρό, για να ολοκληρωθούν με σχετικά κόσμιο τρόπο, θέλουν 3-5 δισ. ευρώ. Θέλουμε ένα δις ευρώ για να λυθεί το θέμα των απορριμμάτων.» ανέφερε ο κ. Σταθόπουλος.
«Το επόμενο ΕΣΠΑ δεν πρόκειται να μας δώσει τους αναγκαίους πόρους και το βασικό ζήτημα είναι πού θα βρεθούν τα αναγκαία κεφάλαια για τις στοιχειώδεις υποδομές. Ούτε το ΕΣΠΑ ούτε το Δημόσιο μπορεί, ανεξαρτήτως κυβέρνησης. Άρα σημασία έχει πώς θα καταφέρουμε να φέρουμε ιδιωτικά κεφάλαια στις υποδομές. Το μοντέλο δημοσίου έργου των τελευταίων 40 ετών έχει τελειώσει, όπως και σε όλη την Ευρώπη. Αν συνεχίσουμε έτσι, θέλουμε 4-5 χρόνια για να ωριμάσουμε έργα, ίσως και περισσότερα», υπογράμμισε ο κ. Σταθόπουλος, συμπληρώνοντας ότι είναι κομβικός ο τρόπος διαχείρισης.
«Από το 2014 ως το 2018 είχαμε αύξηση του κόστους λειτουργίας των συγκοινωνιών Αθηνών κατά 491 εκατ. ευρώ, είτε μέσω επιδότησης είτε λόγω απώλειας εσόδων, όσο κάνει δηλαδή και το Πάτρα- Πύργος», είπε χαρακτηριστικά.
Οι «κακοί» εργολάβοι και οι «σκοτωμένες» εκπτώσεις
Ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας «ΆΚΤΩΡ», Αλέξανδρος Εξάρχου, κατά την εισήγησή επισήμανε ότι το μοντέλο που εφαρμόστηκε στην Αττική Οδό και στην Ολυμπία Οδό, είναι το ενδεδειγμένο για το μέλλον.
«Η Ελλάδα έχει περάσει το πείραμα προσέλκυσης ιδιωτικών κεφαλαίων σε έργα υποδομής και έχουμε συμμετάσχει ως «ΑΚΤΩΡ» σε αυτά. Η Αττική Οδός, ο Μορέας, η Ολυμπία Οδός είναι έργα που θαυμάζονται στο εξωτερικό και έγιναν διότι βρέθηκαν τα κατάλληλα εργαλεία με ιδιωτικά κεφάλαια και δεν επικράτησε ο λαϊκισμός. Το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων συνεχώς συρρικνώνεται. Προβλέπονται μόλις δυο έργα, τη γραμμή 4 του Μετρό και τον ΒΟΑΚ. Πώς θα δει ξανά η Πελοπόννησος έργα μεγέθους Μορέα και Ολυμπίας Οδού;» είπε ο κ. Εξάρχου και επέκρινε την κυβερνητική επιλογή για τον διαγωνισμό στο Πάτρα- Πύργος, λέγοντας ότι στο τέλος θα κοστίσει περισσότερο.
«Κυριαρχούν οι σκοτωμένες εκπτώσεις. Σημασία έχει ποιος θα δώσει τα λιγότερα για να πάρει ένα έργο, το οποίο στο τέλος αδυνατεί να εκτελέσει. Το Πάτρα- Πύργος κατακερματίστηκε για να μπορέσουν μικρότερες κατασκευαστικές να πάρουν τα έργα και να μη φτάσουν πάλι αυτά τα έργα στα χέρια των μεγάλων εργολάβων, ημών συμπεριλαμβανομένων. Σεβαστό. Όταν όμως ανατίθεται ένα έργο που θα μπορούσε να έχει εκτελεστεί με τη μορφή των προηγούμενων, το ζήτημα δεν είναι αν θα μπορέσουν μικρότερες εταιρείες να καταστραφούν δίνοντας εκπτώσεις κάτω του κόστους, με 54% και 58%, που τελικώς αδυνατούν να τα εκτελέσουν. Στο Πάτρα- Πύργος βλέπετε ότι άλλοι πήραν αρχικά το έργο και τελικά άλλοι ενδεχομένως θα αναλάβουν να το εκτελέσουν και κανένας εξ αυτών δεν εκτελεί σήμερα. Είναι αυτό μοντέλο που προάγει την ανάπτυξη και προστατεύει τον φορολογούμενο;» υπογράμμισε ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας «ΑΚΤΩΡ» και πρόσθεσε ότι μέχρι το Δημόσιο να αντιμετωπίζει το ζήτημα, πληρώνει χρήματα σε εργολαβικές διεκδικήσεις, που οδηγούν το έργο σε καθυστερήσεις και αύξηση του κόστους.
«Και καλούνται τότε οι μεγάλοι και κακοί εργολάβοι να σώσουν τα έργα, όπως το Μετρό Θεσ/νίκης, αφού πρώτα το Ελληνικό Δημόσιο έχει υποφέρει επί χρόνια δημιουργώντας τρύπες και δρόμους που δεν μπορούν να κυκλοφορηθούν, περιμένοντας δικαστικές διευθετήσεις και συμφωνίες οι οποίες τελικώς κοστίζουν πολύ περισσότερο από όσο θα είχαν κοστίσει αν οι διαγωνισμοί είχαν γίνει με τον τρόπο που έγιναν τα μεγάλα έργα στη χώρα», είπε χαρακτηριστικά.
Ο κ. Εξάρχου έκανε λόγο για ένα φαύλο κύκλο που για να σταματήσει, απαιτεί πολιτικό θάρρος και σωστό προγραμματισμό, αφήνοντας αιχμές για όσα έχουν γίνει στην Ολυμπία Οδό.
«Ένα κολοσσιαίο έργο προϋπολογισμού 1,5 δισ. ευρώ, με συνδυασμό ιδιωτικών κεφαλαίων και ευρωπαϊκών κονδυλίων, ελληνικού δημοσίου, αλλά δεν φτάνει στην Ολυμπία και οι προβλεπόμενες επεκτάσεις δεν θα εγκριθούν για λόγους πολιτικού θάρρους», σχολίασε.
