Θεολογικό οδοιπορικό στη Μ.Εβδομάδα-Μεγάλη Τετάρτη.

Ἡ πόρνη πού αἰσθάνθηκε τήν θεότητα τοῦ Νυμφίου Χριστοῦ καί οἱ τέσσερεις ἀσπασμοί στόν Χριστό

Σήμερα, Μ. Τρίτη βράδυ, τελεῖται ἡ ἀκολουθία τοῦ Νυμφίου – ὁ Ὄρθος τῆς Μεγάλης Τετάρτης)

Τήν Ἁγία καί Μεγάλη Τετάρτη ὅλος ὁ κόσμος θυμᾶται, κατά τόν λόγο τοῦ Χριστοῦ, τήν γεμάτη εὐγνωμοσύνη, μετάνοια καί ἀγάπη πράξη μιᾶς γυναίκας νά ἀλείψει τόν Χριστό μέ πολύτιμο μύρο, σύμφωνα μέ τήν διήγηση τοῦ Εὐαγγελίου, λίγο πρό τοῦ πάθους Του.

Οἱ διηγήσεις τῶν Εὐαγγελιστῶν:

Τό περιστατικό αὐτό διασώζεται στούς τέσσερεις Εὐαγγελιστές, καί φαίνεται ὅτι πρόκειται γιά δύο ξεχωριστά γεγονότα, πού συνδέονται μεταξύ τους, τοὐλάχιστον τήν ὑμνολογία τῆς Ἐκκλησίας:

Ὁ Ματθαῖος (κστ`, 6-7), τοῦ ὁποίου τό Εὐαγγέλιο θά ἀκούσουμε τήν Μεγάλη Τετάρτη τό πρωί, στήν Προηγιασμένη θεία Λειτουργία: «Τοῦ δέ Ἰησοῦ γενομένου ἐν Βηθανίᾳ ἐν οἰκίᾳ Σίμωνος τοῦ λεπροῦ, προσῆλθεν αὐτῷ γυνή ἀλάβαστρον μύρου ἔχουσα βαρυτίμου, καί κατέχεεν ἐπί τήν κεφαλήν αὐτοῦ ἀνακειμένου».

Ὁ Μᾶρκος (ΙΔ` 3) λέγει: «Καί ὄντος αὐτοῦ ἐν Βηθανίᾳ ἐν τῆ οἰκίᾳ Σίμωνος τοῦ λεπροῦ, κατακειμένου αὐτοῦ ἦλθε γυνή ἔχουσα ἀλάβαστρον μύρου νάρδου πιστικῆς πολυτελοῦς καί συντρίψασα τό ἀλάβαστρον κατέχεεν αὐτοῦ κατά τῆς κεφαλῆς».

Ὁ Λουκᾶς (ζ. 37-38) γράφει: «Καί ἰδού γυνή ἐν τῇ πόλει ἥτις ἦν ἁμαρτωλός, καί ἐπιγνοῦσα ὅτι ἀνάκειται ἐν τῇ οἰκίᾳ τοῦ Φαρισαίου, κομίσασα ἀλάβαστρον μύρου καί στᾶσα ὀπίσω παρά τούς πόδας αὐτοῦ κλαίουσα, ἤρξατο βρέχειν τούς πόδας αὐτοῦ τοῖς δάκρυσι καί ταῖς θριξί τῆς κεφαλῆς αὐτῆς ἐξέμασσε καί κατεφίλει τούς πόδας αὐτοῦ καί ἤλειφε τῷ μύρῳ».

Ὁ Ἰωάννης (ιβ’, 1-3): «Ὁ οὖν Ἰησοῦς πρό ἓξ ἡμερῶν τοῦ πάσχα ἦλθεν εἰς Βηθανίαν, ὅπου ἦν Λάζαρος ὁ τεθνηκώς, ὃν ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν. ἐποίησαν οὖν αὐτῷ δεῖπνον ἐκεῖ, καὶ ἡ Μάρθα διηκόνει· ὁ δὲ Λάζαρος εἷς ἦν τῶν ἀνακειμένων σὺν αὐτῷ. ἡ οὖν Μαρία, λαβοῦσα λίτραν μύρου νάρδου πιστικῆς πολυτίμου, ἤλειψε τοὺς πόδας τοῦ Ἰησοῦ καὶ ἐξέμαξε ταῖς θριξὶν αὐτῆς τοὺς πόδας αὐτοῦ· ἡ δὲ οἰκία ἐπληρώθη ἐκ τῆς ὀσμῆς τοῦ μύρου».

Ἡ Ἐκκλησία βλέπει στό περιστατικό αὐτό τήν εὐγνωμοσύνη, τήν μετάνοια καί τήν ἀγάπη πρός τόν Χριστό, ἀλλά καί τήν προτύπωση τοῦ θανάτου καί τῆς ταφῆς Του, κατά τόν λόγο τοῦ ἰδίου τοῦ Χριστοῦ: «τό ἔκανε γιά τόν ἐνταφιασμό μου».

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος βλέπει στήν πόρνη γυναίκα τήν ἀνθρωπότητα, ἡ ὁποία ἄφησε τόν Νυμφίο της καί ἔπεσε στήν ἁμαρτία καί στήν φθορά. Καί ὁ Νυμφίος-Χριστός ἦρθε στήν Γῆ γιά νά νυμφευθῆ τήν πόρνη, τήν ἀνθρώπινη φύση. Ἡ ἀνθρώπινη φύση, στό πρόσωπο τῆς πόρνης, αἰσθάνεται τήν θεότητα τοῦ Χριστοῦ καί Τόν πλησιάζει μέ μετάνοια καί ἀγάπη, καί ὁ Χριστός ὡς Νυμφίος τήν δέχεται καί πάσχει γι’ αὐτήν στόν Σταυρό, γιά νά τήν συναναστήσει μέ τήν Ἀνάστάση Του.

Τό περιστατικό αὐτό ὕμνησε μέ θαυμάσιο τρόπο ἡ Ἐκκλησία μας. Σήμερα θά ἀκούσουμε μεταξύ ἄλλων τά τροπάρια:

«Πόρνη προςῆλθε σοι», «Ἡ πόρνη ἐν κλαυθμῷ», «Σέ τόν τῆς Παρθένου Υἱόν, πόρνη ἐπιγνοῦσα Θεόν ἔλεγεν», «Ἡ βεβυθισμένη τῇ ἁμαρτίᾳ», «Ἡ ἀπεγνωσμένη διά τόν βίον».

Καί βεβαίως τό θαυμάσιο δοξαστικό – τροπάριο τῆς Κασσιανῆς, τῆς μοναχῆς καί ποιήτριας, γιά τήν γυναίκα τοῦ Εὐαγγελίου τό «Κύριε, ἡ ἐν πολλαῖς ἁμαρτίαις περιπεσοῦσα γυνή, τήν σήν αἰσθομένη Θεότητα, μυροφόρου ἀναλαβοῦσα τάξιν…».

Σέ αὐτά κυριαρχεῖ τό ἄγγιγμα τῆς θεότητος, τῆς Χάρης τοῦ Χριστοῦ, στήν καρδιά τῆς γυναίκας, πού τήν ἐνέμπνευσε καί κατένυξε κατ’ αὐτόν τόν θαυμαστό τρόπο.

Οἱ τέσσερεις ἀσπασμοί στόν Χριστό

τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱεροθέου

Ἀποσπάσματα ἀπό ἀπομαγνητοφωνημένο λόγο κατά τήν ἀκολουθία τοῦ Νυμφίου, Ἱ.Ν.Ἁγίας Παρασκευῆς Ναυπάκτου, Μ. Τρίτη 2017.

Αὐτήν τήν Ἁγία καί Μεγάλη Ἑβδομάδα βλέπουμε τόν ἰδιαίτερο τρόπο μέ τόν ὁποῖον πλησιάζει κανείς τόν Θεό μέ τόν ἀσπασμό, μέ τό φίλημα, χωρίς νά ἐκφράζεται μέ λόγια.

Καταγράφονται τέσσερεις τέτοιες περιπτώσεις.

Ἡ πρώτη περίπτωση εἶναι τῆς πόρνης γυναικός πού μᾶς θυμίζει ἡ Ἐκκλησία σήμερα, τήν Ἁγία καί Μεγάλη Τρίτη, ἡ ὁποία ἐξέφρασε τήν ἀγάπη της πρός τόν Χριστό φιλώντας τά πόδια Του. Μέ αὐτόν τόν τρόπο ἐκδήλωσε τήν μετάνοιά της. Σέ λίγο θά ἀκούσουμε στό τροπάριο νά λέγεται: «Καταφιλήσω τούς ἀχράντους σου πόδας».

Τοιχογραφία Πανσέληνου

Ἡ δεύτερη περίπτωση εἶναι τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Εὐαγγελιστοῦ, τοῦ μαθητοῦ τῆς ἀγάπης καί Θεολόγου, ὁ ὁποῖος προχώρησε περισσότερο καί ἔπεσε στό στῆθος τοῦ Χριστοῦ, κατά τόν Μυστικό Δεῖπνο τήν Μεγάλη Πέμπτη. Ὡς Θεολόγος πού ἦταν ἐξέφρασε αὐτήν τήν ἰδιαίτερη ἀγάπη, ρίχνοντας τό πρόσωπό του στό στῆθος τοῦ Χριστοῦ.

Ἀπό τόν Ἐπιτάφιο τῆς Μαριωρῆς, Ἱ.Μονῆς Ἀμπελακιωτίσσης

Ἡ τρίτη περίπτωση εἶναι τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, ὅταν ἀποκαθήλωσαν τόν Χριστό. Σύμφωνα μέ τά ἅγια Εὐαγγέλια καί τήν ἱερά εἰκονογραφία παρευρέθηκε καί ἡ Παναγία στήν ἀποκαθήλωση τοῦ Χριστοῦ, πλησίασε τόν Χριστό καί ἀσπάστηκε τήν κεφαλή Του.

Ἔχουμε τρεῖς διαφορετικές περιπτώσεις. Ἡ πόρνη γυναίκα ἐξέφρασε τήν μετάνοιά της, χωρίς λόγια, ἀλλά μέ τήν σιωπή της, μέ τό νά ἀσπασθῆ τά πόδια τοῦ Χριστοῦ· ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος ἐξέφρασε τήν ἀγάπη του – τήν θεολογία του μέ τό νά ἀσπασθῆ τό στῆθος τοῦ Χριστοῦ· καί ἡ Παναγία, ὡς ὑψηλοτέρα τῶν Ἁγίων, μέ τήν σημαντική θέση πού κατέχει μέσα στήν Ἐκκλησία, ἀσπάστηκε τήν κεφαλή τοῦ Χριστοῦ.

Ἀντίθετα, ὑπάρχει μία τέταρτη περίπτωση ἀσπασμοῦ, προδοτικοῦ ἀσπασμοῦ, τήν ὁποία εἴδαμε καί ἀπόψε στά τροπάρια, δηλαδή ἡ περίπτωση τοῦ Ἰούδα, ὁ ὁποῖος παρέβη αὐτόν τόν κανόνα καί χωρίς νά ἀρχίση ἀπό τόν ἀσπασμό τῶν ποδῶν τοῦ Χριστοῦ ἤ ἀκόμη ἀπό τήν θεολογία τοῦ Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, πῆγε ἀπευθείας, παρακάμπτοντας αὐτόν τόν βασικό κανόνα, νά ἀσπαστῆ τόν Χριστό στό πρόσωπο, ἔχοντας μέσα στήν καρδιά του τά πάθη τῆς φιλαργυρίας. Ἔτσι κατέληξε στήν προδοσία, στήν αὐτοκτονία καί στήν τέλεια καταστροφή του. Γιατί ὅποιος παραβαίνει καί ὑπερβαίνει τούς πνευματικούς κανόνες, ἐκεῖνος δέχεται τήν συνέπεια αὐτῆς τῆς παραβάσεως.

Μερικοί πού ἐπισκέπτονταν τόν ἅγιο Παΐσιο στό Ἅγιον Ὄρος παρατήρησαν ὅτι εἶχε μία εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ, ἡ ὁποία ἦταν λίγο ἐφθαρμένη στά πόδια τοῦ Χριστοῦ. Ὅταν τόν ρωτοῦσαν τί σημαίνει αὐτό, ἐκεῖνος ἔδινε τήν ἑρμηνεία ἀπό τήν ὁποία φάνηκε ὅτι περισσότερο ἀγαποῦσε νά ἀσπάζεται τήν εἰκόνα στά πόδια τοῦ Χριστοῦ, ὡς ἔκφραση μετανοίας. Γιατί τό νά ἀσπάζεται κανείς τά πόδια τοῦ Χριστοῦ στήν εἰκόνα Του εἶναι ἔκφραση μετανοίας, τό νά ἀσπάζεται τό στῆθος εἶναι ἔκφραση σεβασμοῦ καί θεολογίας, καί τό νά ἀσπάζεται τό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἔκφραση τελείας ἀγάπης πού εἶναι ἡ θεοπτία.

Ἐμένα, πάντως, μέ εὐχαριστεῖ, ὅταν ἀσπάζομαι τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ, καί ἰδιαιτέρως ὅταν ἀνεβαίνω ἐδῶ στόν Δεσποτικό θρόνο, πού βλέπω τόν Χριστό ὡς Μεγάλο Ἀρχιερέα, νά ἀσπάζομαι τά πόδια τοῦ Χριστοῦ ἤ καί τό χέρι Του πού εὐλογεῖ τούς ἀνθρώπους ἐκείνους οἱ ὁποῖοι προσεύχονται σέ Αὐτόν καί προσπαθοῦν νά ζοῦν σύμφωνα μέ ἐκεῖνα τά ὁποῖα Ἐκεῖνος διδάσκει.

Πάντως, ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι ὁ ἄνθρωπος πρέπει ἕως ὅτου φύγη ἀπό τόν κόσμον αὐτό, καί ἐάν θέλη νά δῆ τήν δόξα τοῦ Θεοῦ στό Φῶς, νά ἀποκαλύψη ὅλα τά μυστικά του καί αὐτά τά ὁποῖα εἶναι ἄγνωστα στούς ἀνθρώπους καί δέν μπορεῖ νά τά ἀποκαλύψη ἀκόμη καί στούς πιό ἀγαπητούς του ἀνθρώπους, νά ἀρχίζη νά τά ἀποκαλύπτη μέ τήν νοερά ἐξομολόγηση πού κάνει ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, κυρίως μέ τήν ἐξομολόγηση ἐνώπιον τοῦ πνευματικοῦ πατρός.

Ἔτσι, πρέπει νά μιμηθῆ τήν πόρνη γυναίκα τοῦ Εὐαγγελίου, τήν ὁποία τόσο πολύ ἀγαπᾶμε, γιατί μᾶς ἐκφράζει ὅλους, μᾶς ἐκφράζει μέ τό πνεῦμα τῆς μετανοίας, τό πνεῦμα τῆς ταπεινώσεως καί τῆς κενώσεως. Αὐτή ἡ γυναίκα χωρίς πολλά λόγια, καθόλου λόγια, μέ τήν σιωπή της ἔδειξε αὐτόν τόν πλοῦτο τῶν αἰσθημάτων πού εἶχε μέσα της καί ἀσπάστηκε τά πόδια τοῦ Χριστοῦ, ἀφοῦ πρῶτα τά ἄλειψε μέ τά μύρα τῆς ἀγάπης της καί ἄκουσε ἐκεῖνον τόν λόγο τοῦ Χριστοῦ: «ἀφέωνται αἱ ἁμαρτίαι αὐτῆς αἱ πολλαί, ὅτι ἠγάπησε πολύ» (Λουκ. ζ΄, 47).

Ὅταν ἐκφράζουμε μέ αὐτόν τόν τρόπο τήν μετάνοιά μας, σιγά σιγά θά βλέπουμε καί πρόοδο στήν πνευματική ζωή καί περισσότερη σχέση μέ τόν Χριστό, ὥστε ὅταν δοῦμε τόν Χριστό καί μετά τήν ἔξοδο τῆς ψυχῆς ἀπό τό σῶμα, κυρίως δέ κατά τήν Δευτέρα Παρουσία, νά γίνη χαρά καί πανηγύρι γιά μᾶς καί ὄχι λύπη καί στενοχώρια.

Ἡ πόρνη γυναίκα, γιά τήν ὁποία θά ἀκούσουμε σέ λίγο τό τροπάριο πού συνέγραψε ἡ ὁσία Κασσιανή, ἄς γίνη ὑπόδειγμα καί πρότυπο ζωῆς νά ἀπαλείψουμε μέ ὅλους τούς τρόπους ὅλα τά κρύφια τῆς καρδιᾶς μας στόν Θεό πρίν φύγουμε ἀπό τόν κόσμο αὐτόν γιά νά ζήσουμε μέσα στό Φῶς τῆς Θεοπτίας, τῆς ἀληθινῆς θεολογίας».

Τοιχογραφία τῆς Ἱ.Μ.Διονυσίου Ἁγίου Ὄρους

Οἱ μεγάλοι ποιητές μας πάντα ἐμπνέονταν ἀπό τήν ὀρθόδοξη πίστη καί ἀπό τήν θαυμάσια ὑμνολογία τῆς Ἐκκλησίας.

Παραθέτουμε τό ποίημα τοῦ Κωστῆ Παλαμᾶ, κατόπιν ὑποδείξεως τοῦ κ. Κωνσταντίνου Παπαδημητρίου:

«Κύριε, γυναίκα ἁμαρτωλή, πολλά

πολλά, θολά, βαριά τά κρίματά μου.

Μά, ὦ Κύριε, πῶς ἡ θεότης Σου μιλᾶ,

μέσ’ στήν καρδιά μου!

Κύριε, προτοῦ σέ κρύψ’ ἡ ἐντάφια γῆ

ἀπό τή δροσαυγή λουλούδια πῆρα

κι ἀπ’ τῆς λατρείας τήν τρίσβαθη πηγή

σοῦ φέρνω μῦρα.

Οἶστρος μέ σέρνει ἀκολασίας…Νυχτιά

σκοτάδι, ἀφέγγαρο, ἀνάστερο μέ ζώνει,

τό σκοτάδι τῆς ἁμαρτίας, φωτιά

μέ καίει, μέ λιώνει.

Ἐσύ πού ἀπό τά πέλαα τά νερά

τά ὑψώνεις νέφη, πάρε τα Ἔρωτά μου,

κυλᾶνε, εἶναι ποτάμια φλογερά

τά δάκρυά μου.

Γεῖρε σ’ ἐμέ. Ἡ ψυχή μου πῶς πονεῖ!

Δέξου με Ἐσύ πού δέχτηκες καί γεῖραν

ἄφραστα ὡς ἐδῶ κάτου οἱ οὐρανοί

καί σάρκα ἐπῆραν.

Στ’ ἄχραντά Σου πόδια, βασιλιά

μου Ἐσύ, θά πέσω καί θά στά φιλήσω

καί μέ τῆς κεφαλῆς μου τά μαλλιά

θά στά σφουγγίσω.

Τἄκουσεν ἡ Εὔα μέσ’ στό ἀποσπερνό

τῆς παράδεισος φῶς ν’ ἀντιχτυπᾶνε,

κι ἀλαφιασμένη κρύφτηκε…Πονῶ,

σῶσε, ἔλεος κάνε.

Ψυχοσῶστ’ οἱ ἁμαρτίες μου λαός

τ’ ἀξεδιάλυτα ποιός θά ξεδιαλύσει;

Ἀμέτρητό Σου τό ἔλεος, ὁ Θεός!

Ἄβυσσο ἡ κρίση».

Ἐπιμέλεια Ἀρχιμ. Καλλινίκου Γεωργάτου, Πρωτοσυγκέλλου

The post Θεολογικό οδοιπορικό στη Μ.Εβδομάδα-Μεγάλη Τετάρτη. appeared first on Nafpaktia News.


Πηγή