Οι εκλογικές αναμετρήσεις του παρελθόντος δείχνουν πως η ιστορία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των δημοτικών εκλογών στην Ελλάδα είναι μια συναρπαστική περιπέτεια καθώς η πολιτική αντιπαράθεση και οι κοινωνικές συγκρούσεις τη συνόδευαν από πολύ-πολύ παλιά. Πολλές φορές άλλωστε το αποτέλεσμα που δίνουν οι κάλπες αποτελεί το προμήνυμα πολιτικών ανατροπών και για το λόγο αυτό, οι αντιπαραθέσεις μεταξύ των επικεφαλής από τότε μέχρι σήμερα, είναι το στοιχείο εκείνο που καθορίζει την ψήφο του λαού. Μπορεί σήμερα οι ψηφοφόροι να δείχνουν την στήριξή τους σε υποψηφίους ή πολιτικά κόμματα με …δημοκρατικό τρόπο, ωστόσο οι πολιτικοί διαχωρισμοί μεταξύ των πολιτών – σε κάποιες περιπτώσεις έντονοι – παραμένουν «ζωντανοί» σε κάθε εκλογική αναμέτρηση.
Της Πηγής Γιακουμέλου
Οι πρώτες δημοτικές εκλογές του 20ου αιώνα, πραγματοποιήθηκαν την Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου του 1903 με το πολύπλοκο εκλογικό σύστημα του «σφαιριδίου» ενώ την παραμονή των εκλογών σημειώθηκαν, σύμφωνα με ιστορικές αναφορές, αιματηρές συμπλοκές σε πολλές περιοχές της Ελλάδας και ολόκληρης της Πελοποννήσου, μεταξύ των οποίων και η Ηλεία.
Το παραπάνω αποδεικνύεται από τις αναφορές της εφημερίδας «Εμπρός» στο φύλλο της Κυριακής 7 Σεπτεμβρίου 1903 όπου αναφέρεται συγκεκριμένα: «Ο Νομάρχης Ηλείας τηλεγραφικώς ανήγγειλεν εις το υπουργείον ότι επείγει η ενίσχυσις των καθ’ άπαντα τον νομόν στρατιωτικών δυνάμεων ένεκα του πείσματος του πρωτοφανούς με τον οποίον αι εκλογαί ενεργούνται εφέτος. Και ο τηλεγραφών Νομάρχης και ο Μοίραρχος Ηλείας υποδεικνύουν ότι πρέπει η ενίσχυσις να σταλή εκ της φρουράς Αθηνών, τάχιστα δε ίνα προλάβη συμπλοκάς αιματηράς».
Όπως συνεχίζει το άρθρο: «Εις την Αμαλιάδα, ιδίως εις τον Δήμον Μυρτουντίων τα εκλογικά πάθη εξήφθησαν εις βαθμόν επικίνδυνον. Μικροσυμπλοκαί εγένοντο πολλαί αιματηραί προάγγελοι μεγαλειτέρων συμβάντων τα οποία υπάρχει φόβος ότι θα λάβουν χώραν σήμερον και αύριον κατά τον εορτασμόν των επινικείων. Κατ’ άλλο τηλεγράφημα εις την συμπλοκήν η οποία εγένετο εις τα Λεχαινά εφονεύθησαν δύο πολίται και ετραυματίσθησαν πολλοί. Υπέρ της ενισχύσεως της δυνάμεως εν Ηλεία συνηγορεί και ο δικαστικός επόπτης ο αποσταλείς υπό της Κυβερνήσεως».
Οι δημοτικές εκλογές
του 20ου αιώνα
Όσο περνούσαν τα χρόνια μετά τις Ελληνικές Αυτοδιοικητικές εκλογές του 1903 οι εκλογικές αναμετρήσεις υλοποιούνταν σε ήρεμο κλίμα ωστόσο με την ίδια πολιτική «ένταση» μεταξύ των υποψηφίων. Δημοτικές εκλογές έγιναν κατά τα έτη 1907 (1 Ιουλίου), 1914 (9 Φεβρουαρίου), 1925 (25 Οκτωβρίου), 1929 (4 Αυγούστου), 1934 (11 Φεβρουαρίου), 1951 (15 Απριλίου), 1954 (21 Νοεμβρίου), 1959 (5 Απριλίου) και 1964 (5 Ιουλίου).
Επίσης γυναίκες ψήφισαν για πρώτη φορά στις δημοτικές εκλογές της 11ης Φεβρουαρίου 1934. Αλλά αυτό έγινε σε περιορισμένη κλίμακα, αφού το εκλογικό δικαίωμα δόθηκε μόνο σε όσες είχαν συμπληρώσει τα 30 χρόνια και γνώριζαν ανάγνωση και γραφή. Υπήρχε ακόμα μεγάλη προκατάληψη καθώς, χρειάστηκε να περάσουν σχεδόν 20 χρόνια από τότε για να αναγνωριστεί στις γυναίκες το δικαίωμα συμμετοχής στις βουλευτικές εκλογές.
Στην Ηλεία του ’70-’80-’90
Το 1975 υλοποιήθηκαν οι δημοτικές εκλογές με κύριο χαρακτηριστικό την εφαρμογή ενός νέου εκλογικού συστήματος με βάση το οποίο ο υποψήφιος έπρεπε να συγκεντρώσει ποσοστό άνω του 50% των ψήφων ώστε να εκλεγεί. Σε περίπτωση που αυτό δεν γινόταν εφικτό, η εκλογική διαδικασία επαναλαμβανόταν την επόμενη Κυριακή. Βάσει των στοιχείων, κατά την διάρκεια του 20ου αιώνα, οι εκλογικές αναμετρήσεις που έλαβαν χώρα στην Ελλάδα, πραγματοποιήθηκαν σε δύο γύρους καθώς αρκετοί υποψήφιοι συνδυασμοί δεν κάλυπταν το 50 + 1 των ψήφων. Εκλογές έγιναν τα έτη 1975 (30 Μαρτίου και 6 Απριλίου β γύρος), 1978 (15 Οκτωβρίου και 22 Οκτωβρίου β γύρος), 1982 (17 Οκτωβρίου και 24 Οκτωβρίου β γύρος), 1986 (12 Οκτωβρίου και 19 Οκτωβρίου β γύρος), 1990 (14 Οκτωβρίου και 21 Οκτωβρίου β γύρος), 1994 (16 Οκτωβρίου και 23 Οκτωβρίου β γύρος) και 1998 (11 Οκτωβρίου και 18 Οκτωβρίου β γύρος).
Σημαντικές αναφορές αλλά και το «κλίμα» των εκλογικών αναμετρήσεων της εποχής, έχουν κατά καιρούς δημοσιευθεί στα ιστορικά φύλλα της εφημερίδας «ΠΑΤΡΙΣ», μέσα στα οποία διαφαίνεται το πάθος αλλά και οι όποιες αντιπαραθέσεις μεταξύ των υποψηφίων δημάρχων και συμβούλων με βασικό στόχο τη νίκη στις εκλογές.