Τουρισμός «Έρχονται δύσκολες εποχές για τον τουρισμό», γράφει ο Διονύσης Μάμαλος.
Έρχονται δύσκολες εποχές για τον τουρισμό. Να το πω διαφορετικά. Μια γνωστή λαϊκή παροιμία λέει ότι «Ο λύκος κι αν γέρασε και άλλαξε το μαλλί του, μήτε τη γνώμη του άλλαξε, μήτε την κεφαλή του».
Η ρήση αυτή ταιριάζει απόλυτα στα τουριστικά πράγματα του νησιού μας. Φέτος είναι μια εξόχως δύσκολη περίοδος με αξιοσημείωτη μείωση στις αφίξεις, τον Ιούλιο 4,9% περίπου και στο εξάμηνο 2,5%, αλλά με σημαντικές μειώσεις στους τζίρους, όπως υποστηρίζουν οι επαγγελματίες του νησιού, κάτι που αν επιβεβαιωθεί θα επιφέρει σημαντικούς κραδασμούς στην τοπική οικονομία, γεγονός που θα φανεί περισσότερο την χειμερινή περίοδο. Την περιμέναμε την φετινή μείωση; Θα έλεγα πως ναι και δεν την περιμέναμε στις αρχές της φετινής τουριστικής περιόδου, αλλά την περιμέναμε από χρόνια, την εποχή της μεγάλης αύξησης στις αφίξεις, γιατί όσοι ανέλυαν ρεαλιστικά και αντικειμενικά τα πράγματα, αντιλαμβανόταν ότι αυτοί οι τουρίστες ήταν «δανεικοί» από τουριστικές αγορές που είχαν «κλείσει» λόγω διαφόρων προβλημάτων όπως της Τουρκίας και της Βορείου Αφρικής και δεν ήταν «δικοί» μας, υπό την έννοια ότι είχαν επιλέξει στοχευμένα τον προορισμό μας.
Τώρα πλέον που έχουν ανοίξει αυτές οι αγορές, δηλαδή της Τουρκίας και της Βορείου Αφρικής, όπως Αίγυπτος, Τυνησία και Μαρόκο, όχι μόνο για τον χειμώνα αλλά και για το καλοκαίρι, ο δικό μας «πλανητικός» προορισμός πέρασε στην «αθέατη πλευρά του ήλιου». Δυστυχώς δεν υπήρξε πρόβλεψη για το πώς θα αντιμετωπίσουμε την σημερινή κατάσταση και πως θα μπορούσαμε να κερδίσουμε πελάτες τα χρόνια των «παχιών αγελάδων». Τόσα χρόνια έχουν περάσει και όλα αυτά τα χρόνια επαναλαμβάνουμε τα ίδια και τα ίδια λάθη. Θα μπορούσα να πω ότι επαναλαμβάνουμε τον κακό μας εαυτό, γιατί τα λάθη μας σχετίζονται με τη συμπεριφορά μας. Αν και όλοι συμφωνούμε ότι θα πρέπει επιτέλους σε αυτόν τον τόπο να συμφωνήσουμε σε κάποια πράγματα και κυρίως να συνεργαστούμε, κάνουμε συνεχώς το αντίθετο. Βρισκόμαστε συνεχώς σε έναν ακατάπαυστο ανταγωνισμό, όχι μόνο με τους άλλους αλλά κάποιες φορές και με τον ίδιο μας τον εαυτό.
Το αποτέλεσμα;
Να την πληρώνει ο τόπος μας και βεβαίως εμμέσως αλλά και αμέσως και εμείς οι ίδιοι. Επιτέλους αυτή η κατάσταση πρέπει να σταματήσει και να σταματήσει άμεσα. Δεν υπάρχει η πολυτέλεια η χρονική, ούτε για νέους πειραματισμούς, ούτε για νέες κόντρες και αντιπαραθέσεις. Οι αρμόδιοι, η Τοπική Αυτοδιοίκηση, οι παραγωγικοί φορείς και οι άνθρωποι του τουρισμού, να καθίσουν γύρω από ένα τραπέζι και να συμφωνήσουν και να συνεργαστούν.
Δεν βγάζει πουθενά, ο ένας να ανταγωνίζεται τον άλλο. Δεν έχουμε ούτε τους απεριόριστους πόρους να δαπανάμε έτσι χωρίς λόγο, ούτε τις δυνάμεις να τις πολυκερματίζουμε. Οι αρχαίοι μας έλεγαν και κάτι άλλο που έχουμε ξεχάσει. Η ισχύς εν τη ενώσει. Ε, λοιπόν ήρθε η ώρα να το κάνουμε πράξη. Να φέρω ένα παράδειγμα απλό; Μετά από πολλά χρόνια, τα δύο τελευταία, υλοποιήθηκε η σκέψη και η βούληση για αυτόνομη παρουσία στις εκθέσεις κυρίως του Λονδίνου και του Βερολίνου. Το Επιμελητήριο και μετά ο Δήμος συμμετείχαν με δικό τους περίπτερο στη μεγάλη διεθνή τουριστική έκθεση στο Λονδίνο και Βερολίνο. Ε και; θα μου πείτε ενδεχομένως, θα έρθει περισσότερος κόσμος, θα κερδίσουμε περισσότερα χρήματα; Όχι,αν και αυτοί οι δύο τουριστικοί προορισμοί μέχρι τώρα κρατούν τις δυο πρώτες θέσεις με ποσοστό πάνω από το μισό των τουριστών που έχουν έρθει αυτό το καλοκαίρι στο νησί γύρω στο 52%. Θα σταθώ όμως σε δύο πράγματα που έχουν κατά τη γνώμη μου μεγάλη σημασία.
Πρώτον, όπως είδαμε στην τηλεόραση, τα πλατιά χαμόγελα των συμπολιτών μας επαγγελματιών του τουρισμού, που επιτέλους είχαν ένα δικό τους χώρο για να κάνουν τη δουλειά τους.
Και το δεύτερο, επιτέλους ένας προβεβλημένος τουριστικός προορισμός, δεν μπορεί να εμφανίζεται στις μεγαλύτερες διεθνείς τουριστικές εκθέσεις, σαν ο «φτωχός συγγενής», όταν οι ανταγωνιστές τους συμμετέχουν με περιπτεράρες… Αυτό αρκεί; Όχι θα απαντήσω. Έγιναν λάθη; Ναι θα απαντήσω. Αλλά έγινε η αρχή και πρέπει να υπάρξει και συνέχεια γιατί είναι σημαντικό να ανεβούμε επίπεδο στο διεθνές «γήπεδο» του τουρισμού. Αρκεί μόνο η τουριστική προβολή και όχι η βελτίωση των υποδομών; Σαφώς και δεν αρκεί από μόνη της η τουριστική προβολή και σαφέστατα αν δεν βελτιώσουμε τις υποδομές μας, δεν μπορούμε να περιμένουμε με αισιοδοξία το μέλλον. Αν επιλέξουμε αυτή την κρίσιμη στιγμή, να ψάχνουμε εναλλακτικές λύσεις αμφιβόλου αξιοπιστίας, τότε πολύ φοβάμαι ότι θα χάσουμε την παρτίδα. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο κάθε θεσμικός φορέας θα πρέπει να εκχωρήσει μέρος ή τμήμα της αυτονομίας του. Άλλο πράγμα είναι αυτό και άλλο πράγμα είναι η συνεργασία.
Ο Δήμος μπορεί να χαράζει τη δική του πολιτική στον τομέα του τουρισμού, όπως και η Περιφέρεια, αφού αναφέρεται σε όλη τη Περιφέρεια, όπως επίσης και οι φορείς του τουρισμού, αλλά μπορούν να βρουν και κοινές συνιστώσες, που θα καταλήγουν στην κοινή συνισταμένη που είναι βεβαίως η αναβάθμιση του τουριστικού μας προϊόντος. Οι δύσκολοι καιροί που διάγουμε όλοι, απαιτούν, πολύ δουλειά, συνέργεια και αλληλοεμπιστοσύνη.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στις «Επισημάνσεις της Κυριακής», 14-07-2019.