Η Κατερίνα Λιακοπούλου γεννήθηκε στην Πάτρα και μεγάλωσε στην Αμαλιάδα όπου ζει και εργάζεται ως Συντονίστρια, πλέον, κοινωνική λειτουργός στον εθελοντικό Οργανισμό «Το Χαμόγελο του Παιδιού» και στα Σπίτια Ημερήσιας Φροντίδας της Κυλλήνης και της Βροχίτσας (που φιλοξενούν παιδιά που η ζωή δεν τους φέρθηκε με τον καλύτερο τρόπο). Τα όσα μας εξομολογείται σήμερα έχουν τη δική τους ξεχωριστή σημασία…
Τα 24 χρόνια δράσης του «Χαμόγελου» στην Ηλεία γιορτάστηκαν πριν μερικές ημέρες με μια όμορφη εκδήλωση στη Χαβαρόβρυση Αμαλιάδας… ποια ήταν τα συναισθήματα σου;
Βλέποντας όλους αυτούς τους ανθρώπους συγκεντρωμένους, τους φίλους, τους υποστηρικτές, που εδώ και 24 χρόνια δίνουν τον δικό τους αγώνα δίπλα στον δικό μας και είναι αρωγοί στο έργο μας μόνο συγκίνηση μπορείς να νιώσεις. Παρά τις δυσκολίες που διανύει η χώρα μας τα τελευταία χρόνια, οι άνθρωποι αυτοί δε μας εγκατέλειψαν στιγμή. Χωρίς την πολύτιμη υποστήριξή τους δεν θα τα είχαμε καταφέρει. Η εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε ήταν αφιερωμένη σε όλους αυτούς τους ανθρώπους για να τους πούμε κι εμείς με το δικό μας τρόπο ένα τεράστιο ευχαριστώ. Γιατί καθημερινά μας επιβεβαιώνουν τα λόγια του μικρού ιδρυτή μας Ανδρέα Γιαννόπουλου πως «αν ενωθούμε όλοι, θα τα καταφέρουμε».
Ως μέλος του «Χαμόγελου» εδώ και 10 –περίπου- χρόνια νιώθεις ότι ανήκεις σε μια οικογένεια;
«Το Χαμόγελο του Παιδιού» με βοήθησε να εξελιχθώ όχι μόνο ως επαγγελματίας αλλά και ως άνθρωπος. Ήρθα στον Οργανισμό 24 ετών και τώρα είμαι 34. Μεγάλωνα κι εγώ παράλληλα με τα παιδιά που μεγάλωσαν και μεγαλώνουν στα Σπίτια μας. «Το Χαμόγελο του Παιδιού» με δίδαξε πολλά και με διδάσκει ακόμα. Μόνο ως οικογένεια θα μπορούσα να το χαρακτηρίσω.
Θεωρείς σύμβολο τον μικρό Ανδρέα και το μήνυμα του για το χαμόγελο των παιδιών διαχρονικό;
Το ημερολόγιο του Ανδρέα Γιαννόπουλου είναι η κληρονομιά μας. Και το χαμόγελο που ζωγράφισε πριν από 24 περίπου χρόνια στο δικό του πρόσωπο έγινε το χαμόγελο και η ελπίδα για εκατοντάδες παιδιά που κινδυνεύουν καθημερινά. Η προτροπή, τότε, του μικρού Ανδρέα: «ελάτε λοιπόν να βοηθήσουμε, αν ενωθούμε όλοι θα τα καταφέρουμε» ήταν προφητική. Από τότε μετράμε 24 χρόνια, ενωθήκαμε και τα καταφέραμε. Όραμά μας το Χαμόγελο Κάθε Παιδιού με Φύλακα Άγγελό μας τον Ανδρέα Γιαννόπουλο.
Πόσα παιδιά φιλοξενούνται στα σπίτια της Κυλλήνης και της Βροχίτσας;
«Το Χαμόγελο του Παιδιού» λειτουργεί 14 Σπίτια πανελλαδικά: 11 Σπίτια Μόνιμης Φιλοξενίας και 3 Σπίτια Ημερήσιας Φροντίδας. Το Σπίτι της Κυλλήνης αυτή τη στιγμή φιλοξενεί 21 παιδιά ηλικίας 2,5 έως 17 ετών ενώ το Σπίτι της Βροχίτσας 16 παιδιά ηλικίας 5 έως 15 ετών.
Υπάρχει μια ιεράρχηση όσον αφορά τα παιδιά που επιλέγονται να φιλοξενηθούν στα σπίτια του «Χαμόγελου»; Αρκούν οι «δυνάμεις» σας για την ικανοποίηση όλων των αιτημάτων;
Όλα τα αιτήματα φιλοξενίας που λαμβάνουμε τα διαχειριζόμαστε με την ίδια αξιοπρέπεια και διακριτικότητα σεβόμενοι τις ιδιαιτερότητες του κάθε παιδιού, χωρίς καμιά ιεράρχηση ή διάκριση. Βασικός μας γνώμονας είναι η διατήρηση και ενίσχυση του δικαιώματος σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας του παιδιού, της σωματικής του ακεραιότητας και του δικαιώματος του για μη υποτιμητική μεταχείριση και μη βίαιη ανατροφή ανεξαρτήτου φυλής, φύλου, γλώσσας, θρησκείας, πολιτικών ή άλλων πεποιθήσεων, εθνικής ή κοινωνικής καταγωγής, οικογενειακής προέλευσης. Σε κάθε Σπίτι του Οργανισμού μεγαλώνουν το μέγιστο 30 παιδιά. Δυστυχώς έχουν υπάρξει φορές που έχουμε αναγκαστεί να απορρίψουμε κάποιο αίτημα λόγω μη διαθεσιμότητας χώρου στα Σπίτια μας. Μακάρι να είχαμε την δυνατότητα να ικανοποιήσουμε όλα τα αιτήματα αλλά αυτό δεν είναι πάντα εφικτό.
Αρκετός κόσμος πιστεύει ότι τα σπίτια φιλοξενίας του Οργανισμού είναι ιδρύματα…
Κύριο μέλημα του Οργανισμού αποτελεί η αποφυγή της ιδρυματοποίησης των παιδιών και η ομαλή και αξιοπρεπής επανένταξή τους στο κοινωνικό σύνολο. Με σεβασμό, διακριτικότητα αλλά κυρίως με περίσσεια αγάπη και στοργή «Το Χαμόγελο του Παιδιού» στα Σπίτια του έχει μεγαλώσει και μεγαλώνει εκατοντάδες παιδιά θύματα βίας. Στα Σπίτια μεγαλώνουν παιδιά διαφόρων ηλικιών, ανεξαρτήτως υπηκοότητας και καταγωγής, που οι αρμόδιες Εισαγγελικές και Δικαστικές Αρχές έκριναν αναγκαία την απομάκρυνσή τους από το οικογενειακό τους περιβάλλον λόγω σοβαρής κακοποίησης ή παραμέλησης. Η λειτουργία και η καθημερινότητα των Σπιτιών προσαρμόζεται και ανταποκρίνεται στις ανάγκες, τις ιδιαιτερότητες αλλά και την προσωπικότητα των παιδιών με σεβασμό στις επιθυμίες τους. Οι άνθρωποι του Σπιτιού είναι οι άνθρωποι που βρίσκονται κάθε λεπτό κοντά τους, με την πολύ σημαντική βοήθεια των εθελοντών, καταθέτοντας τη ψυχή τους. Τα παιδιά φοιτούν σε σχολεία της περιοχής που μεγαλώνουν, σε φροντιστήρια ξένων γλωσσών, ενισχυτικής διδασκαλίας, πληροφορικής. Συμμετέχουν σε αθλητικούς και πολιτιστικούς συλλόγους, σε σχολικές και εξωσχολικές δραστηριότητες. Παίζουν, γιορτάζουν, πηγαίνουν διακοπές, θέατρο, κινηματογράφο, σε πάρκα ψυχαγωγίας κ.α.
Μέχρι ποια ηλικία το «Χαμόγελο» στέκεται δίπλα στα παιδιά του;
Τα παιδιά που μεγαλώνουν στα Σπίτια μας είναι παιδιά νηπιακής, σχολικής και εφηβικής ηλικίας που στην ενήλικη πια ζωή τους έχοντας μεγαλώσει στα Σπίτια του Οργανισμού σπουδάζουν, υπηρετούν τη στρατιωτική τους θητεία, εργάζονται, κάνουν τη δική τους οικογένεια προσφέροντας στο κοινωνικό σύνολο ως ενεργοί πολίτες. Όπως κάθε γονιός, έτσι κι εμείς, προσπαθούμε να δώσουμε στα παιδιά μας τις κατάλληλες αρχές και αξίες ώστε μετά τα 18 τους να ανοίξουν τα φτερά τους και να πετάξουν, κι εμείς, η οικογένειά τους θα είμαστε στο πλάι τους για όσο χρειαστεί.
Όλα αυτά τα χρόνια υπήρξαν κάποιες στιγμές που πιστεύεις ότι δεν θα σβήσουν ποτέ από τη σκέψη σου;
Οι στιγμές είναι αμέτρητες, και ευχάριστες και λιγότερο ευχάριστες. Μια νέα άφιξη παιδιού στα Σπίτια μας, μια ζωγραφιά πάνω στο γραφείο μου, μια αγκαλιά, ένα χαμόγελο, ένα πάρτυ γενεθλίων, εισαγωγές παιδιών μας στη τριτοβάθμια εκπαίδευση και πολλές άλλες καθημερινές στιγμές που με έχουν στιγματίσει και ως επαγγελματία αλλά κυρίως ως άνθρωπο. Θυμάμαι χαρακτηριστικά μια στιγμή που δεν θα σβήσει ποτέ από τη μνήμη μου. Ένας 10χρονος ο οποίος μόλις είχε έρθει στο Σπίτι της Βροχίτσας και παρά τις προσπάθειές μου να τον πλησιάσω εξακολουθούσε να είναι απόμακρος και αμίλητος. Κάποια στιγμή και ενώ είμαι στο γραφείο μου έρχεται και μου φέρνει ένα λουλούδι που είχε κόψει από τον κήπο του Σπιτιού. Παίρνω το λουλούδι και του λέω: «Σε ευχαριστώ πολύ για το όμορφο λουλούδι αλλά πρέπει να το φροντίσουμε, διψάει, είναι λίγο μαραμένο». Και μου απαντάει: «Είναι μαραμένο γιατί νιώθει μόνο του, τα υπόλοιπα λουλούδια δεν το κάνουν παρέα. Κι αυτό θέλει να κάνει παρέα μαζί σας». Ήταν ο τρόπος του για να εκφράσει την ανάγκη του. Από τότε λοιπόν γίναμε αχώριστοι φίλοι και φροντίζαμε κάθε μέρα το λουλούδι του μαζί.
Φαντάζεσαι τον εαυτό σου σε κάποια άλλη δουλειά εκτός «Χαμόγελου»;
Για να είμαι ειλικρινής δεν το έχω σκεφτεί ποτέ. Αγαπάω πολύ αυτό που κάνω πιστεύω πολύ στο έργο του Οργανισμού, θαυμάζω και επικροτώ όλη αυτή τη προσπάθεια που γίνεται καθημερινά από όλους και δεν θα μπορούσα να φανταστώ να κάνω κάτι διαφορετικό.