Πρόκειται για ένα φυτό που συναντάμε σε αφθονία στο χωριό μας, αλλά και σε αρκετές άλλες περιοχές της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής.
Ο λόγος για την χαρουπιά ή αλλιώς την γνωστή σε όλους μας κουτσουπιά, σύμφωνα με την κεφαλλονίτικη διάλεκτο. Η κουτσουπιά με πατρίδα την Συρία, είναι ένα αείφυλλο δέντρο που ανάλογα με τον τόπο που φύεται, φέρει και άλλο όνομα όπως ξυλοκερατιά, κερατιά, τερατσιά ή κουντουριδιά!
Ιστορικές αναφορές
Κατά την αρχαιότητα ονομάστηκε από τον φιλόσοφο Θεόφραστο «Κερωνία», ενώ αργότερα ο ιατρός και βοτανολόγος Διοσκουρίδης της έδωσε το όνομα «Κερατέα». Σε κάποιες χώρες της Ευρώπης η κουτσουπιά μνημονεύεται ως «Αρτοφόρο δένδρο του Αγίου Ιωάννη» όνομα που φαίνεται να προέκυψε από τις αναφορές των Αποστόλων Μάρκου και Ματθαίου για την τροφή του Ιωάννη του Βαπτιστή στην έρημο, ενώ στην Αγγλία αναφέρεται και ως «Δέντρο του Ιούδα» καθώς σύμφωνα με την παράδοση κουτσουπιά ήταν το δέντρο στο οποίο κρεμάστηκε αφότου πρόδωσε τον Χριστό.
Κατά το παρελθόν τα κούτσουπα ήταν γνωστά ως τροφή των χοίρων, ωστόσο με την πάροδο των χρόνων αποδείχθηκαν πολύτιμα για τη διατροφή των ανθρώπων, κυρίως σε περιόδους πολέμων και λιμών όπου η τροφή ήταν δυσεύρετη. Μάλιστα στην Κεφαλλονιά κατά τη διάρκεια της κατοχής, πολλά νοικοκυριά άλεθαν κούτσουπα και έφτιαχνα ψωμί.
Super food
Tα κούτσουπα θεωρείται ότι έχουν μεγάλη διατροφική αξία καθώς περιέχουν ασβέστιο, μαγνήσιο, σίδηρο, φώσφορο, κάλιο, πυρίτιο, νάτριο, σίδηρο, πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, πολυφαινόλες, τανίνες, φυτικές ίνες, ριβοφλαβίνες, αλλά και βιταμίνες Α, Β1, Β2, D.
Χρήσεις κούτσουπων
Τα κούτσουπα μπορούν να καταναλωθούν ωμά ή να χρησιμοποιηθούν στη μαγειρική και στη ζαχαροπλαστική, καθώς όταν βράζουν παράγουν ένα παχύρευστο υγρό που μοιάζει με μέλι. Πρόκειται για το χαρουπόμελο, που η γεύση του θυμίζει σοκολάτα αλλά περιέχει λιγότερα από τα μισά της λιπαρά, 60% λιγότερες θερμίδες, ενώ δεν περιέχει καφεΐνη. Επίσης, αλέθοντας τα χαρούπια παρασκευάζεται το χαρουπάλευρο. Ένα αλεύρι με ευχάριστη και γλυκιά γεύση που χρησιμοποιείται για την παρασκευή ψωμιού, μπισκότων, κέικ και παξιμαδιών, ενώ αν αποξηράνουμε τους λοβούς του χαρουπιού, αφού αφαιρεθούν πρώτα οι σπόροι, τους αλέσουμε και τους ψήσουμε, παράγεται η σκόνη χαρουπιού που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στις περιπτώσεις που μια συνταγή απαιτεί σοκολάτα ή κακάο. Τέλος, μπορεί να υποκαταστήσει το τσάι ή τον καφέ για όσους κάνουν ομοιοπαθητική ή αποφασίζουν να κόψουν την καφεΐνη, ενώ πολύ συχνά αποτελούν βάση για την παρασκευή σιροπιών, cheeps ή και smoothies.
Τα πλούσια συστατικά των κούτσουπων βοηθούν στην πρόληψη της δυσκοιλιότητας και στην ομαλή λειτουργία του εντέρου, έχουν αντιδιαρροϊκές ιδιότητες, αλλά και ευεργετικά αποτελέσματα όσον αφορά στην πρόληψη και θεραπεία της υπερχοληστερολαιμίας, στην καλύτερη λειτουργία της καρδιάς, ακόμη και στην πρόληψη του καρκίνου και της υπερλιπιδαιμίας. Σύμφωνα δε με τους παλαιότερους, τα κούτσουπα βοηθούν στην αύξηση της λίμπιντο και του αριθμού των σπερματοζωαρίων. Επίσης, συμβάλλουν στη θεραπεία του άσθματος, απαλύνουν το βήχα και το κρυολόγημα, ενώ μπορούν να χρησιμοποιηθεί για τις διαταραχές των πνευμόνων όπως οι περιπτώσεις του αλλεργικού άσθματος, της χρόνιας βρογχίτιδας και του εμφυσήματος. Τέλος, τα κούτσουπα χρησιμοποιούνται και στην κοσμετολογία καθώς βοηθούν στην περιποίηση του δέρματος και ενδείκνυται για θεραπείες κατά των ραγάδων, της χαλάρωσης και της κυτταρίτιδας.
Επιπλέον το εσωτερικό τμήμα του ξύλου της κουτσουπιάς χρησιμοποιείται στην ξυλογλυπτική, στην επιπλοποιία και στην βαρελοποιία, ο φλοιός του κορμού και τα φύλλα στην βυρσοδεψία και τη βαφική δερμάτων και υφασμάτων, ενώτα σάκχαρα του καρπού στην ποτοποιία. Τέλος, από τον καρπό μέσω της σύνθλιψης παράγεται εκλεκτής ποιότητας έλαιο, κατάλληλο για σαπωνοποιία.
Επενδυτική ευκαιρία για τα Πουλάτα;
Σήμερα στα Πουλάτα τα κούτσουπα χρησιμοποιούνται κυρίως ως ζωοτροφή σε οικιακό επίπεδο. Ωστόσο με δεδομένη την πολυμορφία της χρήσης τους, η συστηματική καλλιέργεια μπορεί να αποδειχθεί αρκετά επικερδής για όποιον το επιχειρήσει. Ενδεικτικά, και μόνο από την πώληση του κούτσουπου σε καταστήματα ζωοτροφών δύναται να εισπράξει κάποιος από 0,25€ έως 0,30€ το κιλό. Φυσικά η διάθεση του προϊόντος σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο των τροφίμων, των φαρμάκων ή της κοσμετολογίας δύναται να αποφέρει μεγαλύτερα κέρδη. Εξάλλου πρόκειται για ένα αρκετά εύκολο δέντρο χωρίς πολλούς φυσικούς εχθρούς, ανθεκτικό τόσο σε ξηρά, όσο καισε θερμά κλίματα, αλλά και σχετικά ανθεκτικό στον παγετό.
Οι εδαφικές απαιτήσεις της κουτσουπιάς είναι αρκετά περιορισμένες και η φύτευσή της μπορεί να γίνει σε όλους τους τύπους εδαφών και σε αποστάσεις 8-10 μέτρα μεταξύ των θέσεων και των γραμμών φύτευσης. Επίσης έχει πολύ μικρή ανάγκη για νερό, με εξαίρεση το καλοκαίρι που καλό θα είναι να πραγματοποιούνται 2 με 3 ποτίσματα, ώστε να έχει καλύτερη ανάπτυξη και καρποφορία. Το κόστος δε της αγοράς μιας κουτσουπιάς, είναι αρκετά χαμηλό και εξαρτάται από το ύψος του δέντρου και την περίμετρο του κορμού του, ενώ η παραγωγή κούτσουπων ανά δένδρο κυμαίνεται από 20 έως 70 κιλά.
Σε εγχώριο επίπεδο, οργανωμένη παραγωγή κουτσουπιάς δυστυχώς υπάρχει μόνο στην Κρήτη. Ωστόσο εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα χρηματοδοτούν και προωθούν κατά καιρούς την καλλιέργειά της. Στην Κύπρο μάλιστα τα τεράτσια, όπως τα αποκαλούν, αποτελούν ένα από τα βασικότερα εξαγώγιμα προϊόντα του νησιού. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι τα αποκαλούν και μαύρο χρυσό…
Μήπως λοιπόν θα πρέπει να το σκεφτούμε και εμείς πιο σοβαρά; Μήπως ήρθε η ώρα να επιστρέψουμε στον πρωτογενή τομέα της οικονομίας; Κλιματολογικά και γεωμορφολογικά πάντως το χωριό μας και η ευρύτερη περιοχή πληρούν τις προϋποθέσεις…
Πηγή: www.poulatakefalonias.gr
