Αστυνομικό Μέγαρο Πάτρας: Περνάμε το κατώφλι του πρώτου ορόφου με προορισμό το Τμήμα Εγκληματολογικών Ερευνών. Ηλεκτρονικοί υπολογιστές, δακτυλικά αποτυπώματα, φωτογραφίες υπόπτων και σκηνών από εγκλήματα, σκάνερ, υλικά συλλογής βιολογικού υλικού… Περιμένουμε να δούμε τεράστια γραφεία, με επιτοίχιους ψηφιακούς χάρτες, πολυπρόσωπα εργαστήρια. Η ελληνική πραγματικότητα μας προσγειώνει. Με εξοπλισμό που απέχει από αυτόν που βλέπουμε στις τηλεοπτικές σειρές του είδους (NCIS, «Νόμος και τάξη») συναντήσαμε τους ανθρώπους που αναλαμβάνουν κομβικό ρόλο στην εξιχνίαση των εγκλημάτων, και επιβεβαιώσαμε ότι έννοιες όπως είναι το καθήκον και η υπηρεσιακή ετοιμότητα βρίσκονται στο ψηλότερο σημείο του αξιακού τους κώδικα. Προηγήθηκε της συνάντησης η υποβολή του σχετικού αιτήματος. Φτάνοντας στο τμήμα μας υποδέχθηκε η Ελένη Μαντρατζή, τμηματάρχης της υπηρεσίας. Το Τμήμα Εγκληματολογικών Ερευνών της Γενικής Περιφερειακής Διεύθυνσης Δυτικής Ελλάδος είναι μία από τις 65 Περιφερειακές Εγκληματολογικές Υπηρεσίες που δρα συνεπικουρικά στο έργο της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών (ΔΕΕ). Η ΔΕΕ υπάγεται αυτοτελώς στο Αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας και είναι ενταγμένη στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Εγκληματολογικών Ινστιτούτων. «Κύρια αποστολή του Τμήματος Εγκληματολογικών Ερευνών είναι η διερεύνηση του τόπου του εγκλήματος, η περισυλλογή πειστηρίων και η περαιτέρω αξιοποίησή τους με τη βοήθεια σύγχρονου εξοπλισμού» μας εξήγησε η επικεφαλής του. Το Τμήμα παρέχει σημαντική υποστήριξη στο έργο των διωκτικών αρχών της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, συμβάλλοντας καταλυτικά στην πάταξη της εγκληματικότητας. Μετά από μια σύντομη περιγραφή του ρόλου και των καθηκόντων της υπηρεσίας εισχωρήσαμε στα ενδότερά της. Την ξενάγηση ανέλαβε η διοικήτρια του Τμήματος και τα στελέχη της υπηρεσίας: ο αστυνόμος Γιώργος Σταθόπουλος (αναπληρωτής τμηματάρχης), ο υπαστυνόμος Άγγελος Οικονομόπουλος (δακτυλοσκόπος και εξερευνητής), η υπαστυνόμος Γεωργία Αλεξανδροπούλου (γραμματεία) και ο αρχιφύλακας Ανδρέας Χαλκιόπουλος (χειριστής φωτογραφικού και μεθοδικοτήτων). Η πρώτη επίσκεψη στους χώρους εργασίας έγινε στο Γραφείο Φωτογραφικού και Μεθοδικοτήτων. Πρόκειται για τον τομέα εκείνο που επεξεργάζεται το φωτογραφικό υλικό που λαμβάνει η υπηρεσία σε ψηφιακή μορφή και αφορά: Είτε φωτογράφιση ατόμων προσαχθέντων ή συλληφθέντων είτε φωτογράφιση της σκηνής του εγκλήματος ή άλλου περιστατικού προανακριτικού ή ανακριτικού ενδιαφέροντος. Καθίσαμε δίπλα στο στέλεχος του τμήματος εγκληματολογικών ερευνών και τον είδαμε να αρχειοθετεί υλικό προκειμένου να ενημερωθεί η ηλεκτρονική εθνική βάση δεδομένων που τηρείται, συμβάλλοντας κατ' αυτόν τον τρόπο στην αμεσότερη ανακάλυψη των αναζητούμενων δραστών μέσω της επίδειξης φωτογραφιών. Τα στελέχη του ίδιου γραφείου έχουν τον πολύ ιδιαίτερο ρόλο να παρακολουθούν και να αναλύουν τη δραστηριότητα των καθ' έξη και κατ' επάγγελμα εγκληματιών, και να τους κατατάσσουν σε κατηγορίες ανάλογα με τον τρόπο δράσης, το είδος των εγκληματιών, τα βιομετρικά χαρακτηριστικά και άλλα ιδιαίτερα γνωρίσματα (ακρωτηριασμοί κ.ά.). Στη συνέχεια περνάμε στο Γραφείο χειριστών σταθμών εργασίας όπου γίνεται η ηλεκτρονική καταχώριση και ψηφιοποίηση του παλαιού Αρχείου, που στοχεύει στη δημιουργία Εθνικής Βάσης Δεδομένων των δεκαδακτυλικών αποτυπωμάτων (δακτυλικών και παλαμικών) και την εξιχνίαση των λανθανόντων αταυτοποίητων αποτυπωμάτων που έχουν ληφθεί από τους χώρους που έχουν εξερευνηθεί. Στον ίδιο χώρο γίνεται δακτυλοσκόπηση των δραστών συλληφθέντων ή μη, είτε μέσω της χρήσης συσκευής σάρωσης (livescanner), είτε μέσω της χρήσης μελάνης και εν συνεχεία την ηλεκτρονική αναζήτηση των αντίστοιχων δακτυλικών αποτυπωμάτων στη βάση δεδομένων, προκειμένου να επιταχυνθούν οι διαδικασίες της δακτυλοσκοπικής εξακρίβωσης, ταυτοποίησης ατόμων και κατ' επέκταση εξιχνίαση υποθέσεων που αφορούν εγκληματικές ενέργειες. Επίσης, παρέχεται η δυνατότητα της πρόσβασης και καταχώρισης στο εγκληματολογικό παρελθόν των σεσημασμένων της χώρας. Η περιήγησή μας συνεχίζεται στο Γραφείο Εξερευνητών, το οποίο σε αδρές γραμμές αναλαμβάνει την διερεύνηση και τη φωτογράφιση του τόπου τέλεσης των εγκληματικών πράξεων ή των περιστατικών αστυνομικού ενδιαφέροντος. Έχει την ευθύνη να περισυλλέξει και να επιμεληθεί τη συσκευασία των πειστηρίων, τα οποία παραδίδει στην προανακριτική αρχή που αναλαμβάνει μια υπόθεση. Επίσης, αναζητάει και λαμβάνει αποτυπώματα και βιολογικό υλικό από τον τόπο του εγκλήματος, προκειμένου να τα προωθήσει στη Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών για περαιτέρω εργαστηριακή επεξεργασία. Στα καθήκοντά του έχει και τη μέριμνα για την λήψη αποτυπωμάτων από νεκρούς αγνώστων στοιχείων προκειμένου διαπιστωθεί δακτυλοσκοπικά η ταυτότητά τους, αλλά και τον χειρισμό των σταθμών εργασίας του συστήματος AFIS «Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες Αναγνώρισης και Ταυτοποίησης Πολιτών». Κομβικό ρόλο στην όλη λειτουργία του Τμήματος διαδραματίζει το Γραφείο γραμματειακής υποστήριξης. Εκτός από την διεκπεραίωση της αλληλογραφίας και την ρύθμιση εσωτερικών θεμάτων λειτουργίας της υπηρεσίας, έχει την ευαίσθητη αποστολή της αρχειοθέτησης των φακέλων. Οι λειτουργίες του Τμήματος Εγκληματολογικών Ερευνών της Δυτικής Ελλάδας, όπως και όλων των περιφερειακών εγκληματολογικών υπηρεσιών επιβλέπονται, καθοδηγούνται και διασφαλίζονται άμεσα από τη ΔΕΕ, η οποία είναι πιστοποιημένη σύμφωνα με τις απαιτήσεις ενός συγκεκριμένου προτύπου «ISO» και στελεχώνεται από προσωπικό άρτια καταρτισμένο καθώς μετεκπαιδεύεται και συμμετέχει ανά τακτά χρονικά διαστήματα σε εκπαιδεύσεις και σεμινάρια τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό. Συγκλονιστικές υποθέσεις Τα στελέχη του Τμήματος Εγκληματολογικών Ερευνών έχουν χειριστεί μεγάλο αριθμό υποθέσεων. Τους ζητήσαμε να ξεχωρίσουν κάποιες από αυτές. «Όλες οι υποθέσεις είναι δύσκολες, και ειδικά όταν πρόκειται για ανθρωποκτονία, ο βαθμός δυσκολίας ανεβαίνει» μας είπε ο αστυνόμος Γιώργος Σταθόπουλος. Κάποιες όμως έχουν έντονο το τραγικό στοιχείο και για αυτό τον λόγο ξεχωρίζουν από τις υπόλοιπες. Ø Θυμάται πολύ έντονα τις φωτιές της Ηλείας το 2007. «Με έχει σημαδέψει. Οι σοροί ήταν καμένες. Είχε κατέβει κλιμάκιο της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών από την Αθήνα και οι ιατροδικαστές Νίκος Καρακούκης και Εμμανουήλ Νόνας. Έγινε η λήψη και η σάρωση του DNA κ.λπ. Εμείς πήραμε δείγματα από τους συγγενείς. Καθίσαμε τρεις ημέρες έξω από το νοσοκομείο…». Ø Μια από εκείνες που δεν φεύγουν από το μυαλό ήταν η υπόθεση μητέρας από το Αλεποχώρι Αχαΐας, η οποία χτύπησε μέχρι θανάτου το τριών μηνών παιδί της και μετά το τοποθέτησε στο ψυγείο του σπιτιού. «Με επηρέασε συναισθηματικά. Δεν υπήρχε χώρος και κουβάλησα το παιδάκι μέχρι να το παραλάβει το γραφείο τελετών…». Ø Άλλη μια συνταρακτική υπόθεση ήταν αυτή 43χρονης που δολοφονήθηκε με μαχαίρι μέσα στο σπίτι της στα Μποζαΐτικα, πριν από περίπου πέντε χρόνια. Στη συνέχεια ο δράστης είχε παραδοθεί στην Αστυνομία.
(Δημοσιεύθηκε στο TRIP Νοεμβρίου)